رونق تجاری‌سازی از طریق نظام مالیاتی اختراعات
در سال‌های اخیر دانش و فناوری به‌عنوان مهمترین فاکتورهای رشد و توسعه اقتصادی مطرح شده‌اند. در همین راستا دولت‌ها با توجه به قابلیت‌ها و امکانات خود، ابزارهای مختلفی برای حمایت از توسعه دانش و فناوری ارائه کرده‌اند و به‌موازات آن، تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات نیز اهمیت بیشتری یافته است. از‌این‌رو، ابزارهای حمایت از تجاری‌سازی نیز مورد توجه سیاستگذاران قرار گرفته است. یکی از این ابزارها ـ که در سال‌های اخیر در کشورهای مختلف به‌کار رفته ـ مشوق‌های مالیاتی برای درآمدهای حاصل از اختراعات است. این مشوق‌ها به شکل کاهش یا معافیت مالیاتی برای درآمد حاصل از اختراعات ارائه می‌شوند.در ایران موضوع معافیت‌های مالیاتی اختراعات و اکتشافات در ماده (144) قانون مالیات‌های مستقیم مطرح شده است؛ که به‌موجب آن، درآمد حاصل از اختراعات ثبت شده به مدت 10 سال از پرداخت مالیات معاف است. عدم شفافیت در دامنه شمول قانون یعنی عدم تصریح مخترعین حقیقی یا حقوقی، نادیده گرفتن انواع دارایی‌های فکری مانند طرح‌ها و علائم تجاری در متن قانون، شفاف نبودن تعریف درآمد ناشی از فعـالیت‌های پژوهـشی و تحـقیقاتی از سایر درآمدها و عدم توجه به بخش کسب‌و‌کار خصوصی و تعاونی در کنار مراکز پژوهشی و تحقیقاتی، درآمدهای حاصل از فروش دارایی‌های فکری و بهره مالکانه، فعالیت‌های تحقیق و توسعه در خارج از کشور و سقف سود شرکت، ازجمله مواردی است که می‌توان در اصلاح ماده (144) و آیین‌نامه اجرایی آن مدنظر قرار داد.پوشش زمانی نظام مالیاتی اختراعات ازجمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. به‌عبارت دیگر سیاستگذار باید مشخص کند که آیا اختراعات ثبت شده قبل از تاریخ اجرای نظام مالیاتی اختراعات نیز تحت پوشش قرار می‌گیرد یا خیر؟برخورداری فعالیت‌های تحقیق و توسعه خارج از کشور از مزایای نظام مالیاتی اختراعات نیز از موضوعاتی است که می‌تواند برای تکمیل و تدقیق دامنه شمول قانون مورد توجه قرار گیرد.تعریف سقف برای سود شرکت‌ها از دیگر موضوعاتی است که در برخی از کشورها مورد توجه قرار گرفته است.در برخی کشورها ازجمله فرانسه، مجارستان و لوکزامبورگ، درآمدهای حاصل از فروش دارایی‌های فکری مشمول بهره‌مندی از مشوق‌های مالیاتی اختراع است.در برخی از کشورهای مورد مطالعه، شرکت‌هایی که محل استقرار دائمی آنها در کشور مقصد است از مزایای نظام مالیاتی اختراعات برخوردار می‌شوند. این امر می‌تواند موجب افزایش تمایل شرکت‌های غیربومی جهت ثبت اختراع در کشور مقصد شود. چنین رویکردی در کشورهای درحال توسعه باید با ملاحظات کافی و سنجش مزایا و معایب در ابعاد مختلف اتخاذ شود.
جهت دانلود این مطلب ، کلیک کنید .
منبع:مرکز پژوهش های مجلس
