ایران در افکار عمومی جهان عرب
براساس گزارش شاخصهای عربی2018
جهت دریافت نسخه الکترونیکی فایل،کلیک کنید
مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی، مرکزی معتبر و فعال در زمینه پژوهش‌های سیاستی و تحلیل وضعیت جهان اسلام است که مرکز اصلی فعالیت آن در دوحه قطر است و دو دفتر فعال نیز در لبنان و تونس دارد. این مرکز به‌صورت مستمر انتشاراتی شامل 5 نشریه تخصصی، انتشار کتاب‌های تخصصی و اوراق سیاستی را در دستور کار دارد و هر ساله دست‌کم پنج همایش سالانه و ده‌ها نشست تخصصی را برگزار می‌نماید.
گزارش «شاخصهای عربی 2017/2018»، ششمین گزارش از نظرسنجی سالانه‌ای است که توسط «مرکز عربی پژوهش ها و مطالعات سیاسی» اجرا و نتایج آن منتشر می‌شود.
2⃣ عملیات میدانی گزارش فعلی از دسامبر ۲۰۱۷ تا آپریل ۲۰۱۸ در ۱۱ کشور عربی – یعنی عربستان سعودی، کویت، عراق، اردن ، فلسطین، لبنان، مصر، سودان، تونس، مغرب و موریتانی – اجرا و بیش از ۱۸۸۳۰ نفر را در کشورهای فوق پوشش داده است. این گزارش در ۷ فصل و ۳۶۹ صفحه با بیش از ۲۶۰ نمودار و حدود ۳۵ جدول در نیمه دوم اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ منتشر شد.
⭕ ارزیابی افکار عمومی از سیاستهای قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای
یک بخش قابل توجه از گزارش شاخصهای عربی، شامل مجموعه‌ای از پرسش‌های کلی و تفصیلی است که نشانگر ارزیابی افکار عمومی جهان عرب از سیاستهای برخی قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای در این منطقه است. در این بخش به تفکیک سیاستهای 《آمریکا》، 《روسیه》، 《فرانسه》، 《چین》، 《ایران》 و 《ترکیه》 مورد بحث قرار گرفته‌است.
ارزیابی افکار عمومی از سیاستهای چهار کشور آمریکا، روسیه و ایران بیشتر 《منفی》 منعکس شدهاست و در مقابل وضعیت ترکیه و چین مثبت‌تر بوده‌است.
✔ آمریکا
۷۹% سیاستهای آمریکا را منفی یا تا حدی منفی ارزیابی کرده‌اند (۶۶% آن منفی) و در مقابل تنها ۱۲% آن را مثبت یا تاحدی مثبت ارزیابی کرده‌اند.(۳% مثبت)
✔ ایران
۶۴% نمونه‌ها سیاست خارجی ایران در جهان عرب را منفی یا تاحدی منفی ارزیابی کرده‌اند (۴۹% آن منفی) و در مقابل ۲۱% آن را مثبت یا تاحدی مثبت یافته‌اند (۷% مثبت)
✔ روسیه
۵۵% موافق بودند که سیاست روسیه منفی یا تاحدی منفی است (۳۸% آن منفی) و ۲۶% آن را مثبت یا تاحدی مثبت توصیف کرده‌اند.(۷% مثبت)
✔ فرانسه
۴۶% پاسخ‌دهندگان سیاست فرانسه را منفی و تا حدی منفی ارزیابی کرده و در مقابل ۳۷% آن را مثبت یا تاحدی مثبت ارزیابی کرده‌اند.
✔ ترکیه
ارزیابی ۳۱% افراد از سیاست خارجی ترکیه در منطقه منفی یا تاحدی منفی بوده و ۵۴% آن مثبت و یا تا حدی مثبت یافته‌اند.
✔ چین
۴۴% پاسخ‌دهندگان سیاست چین را مثبت یا تاحدی مثبت دانسته‌اند، ۳۲% آن را منفی یا تاحدی منفی یافته‌اند و حدود ۲۴% اظهار کرده‌اند که نمی‌دانند که سیاست چین منفی است یا مثبت.
? در بررسی چهار گزارش درباره ایران، ارزیابی منفی موجود نسبت به سال ۲۰۱۶(گزارش قبلی) بهبود خفیفی یافته ولی همچنان از ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بیشتر است؛ مجموع نظر منفی نسبت به ایران، در ۲۰۱۸ حدود ۶۴% است ولی در ۲۰۱۶ حدود ۷۱% بود. این نسبت در ۲۰۱۵، ۶۲ % بود و در ۲۰۱۴ معادل ۵۲% بوده‌است. میزان ارزیابی مثبت از سیاست خارجی ایران نیز نسبت به گزارش قبلی بهبود یافته‌است( از ۱۸% در ۲۰۱۶ به ۲۱% در ۲۰۱۸ رسیده‌است) ولی همچنان از میزان آن در سال‌های قبل‌تر کمتر است. (در ۲۰۱۵، ۲۸% ارزیابی‌ها مثبت بوده و در ۲۰۱۴ حدود ۲۷% بوده‌است.)
⭕ بررسی تفصیلی ارزیابی افکار عمومی جهان عرب از سیاست‌خارجی ایران
? توجه به توزیع نظرات منفی به تفکیک کشورها حاوی اطلاعات قابل توجهی است. «ترتیب درصدی نظرات منفی درباره سیاست ایران در منطقه» و درصد آنها به ترتیب زیر است:
➖اردن ۹۱%
➖مصر ۸۳%
➖کویت ۷۴%
➖مغرب ۷۰%
➖سودان ۶۲%
➖عراق ۶۱%
➖عربستان ۵۹%
➖موریتانی ۵۳%
➖تونس ۵۱%
➖لبنان ۴۸%
➖فلسطین ۴۷%
? ترتیب درصدی نظرات مثبت درباره سیاست ایران در منطقه و درصد آنها نیز به ترتیب زیر است:
➕لبنان ۵۱%
➕عراق ۳۴%
➕فلسطین ۳۳%
➕کویت ۲۵%
➕موریتانی ۲۱%
➕تونس ۲۱%
➕سودان ۲۰%
➕مغرب ۱۱%
➕اردن ۵%
➕عربستان ۴%
➕مصر ۳%
⭕ ارزیابی موضوعی
?ارزیابی افکار عمومی جهان عرب از سیاست خارجی ایران براساس موضوع آن نشان دهنده تفاوت در نگاه به مسائل اختلافی مطرح است.
✔ در موضوع مسئله فلسطین، ارزیابی منفی از این سیاست ۵۶% و ارزیابی مثبت ۲۹% برآورد شدهاست. این درصدها نسبت به گزارش قبلی در ۲۰۱۶، بهبود یافته‌اند. در آن زمان ارزیابی منفی ۶۰% و ارزیابی مثبت ۲۳% بود؛
✔ در مورد مسئله سوریه، ارزیابی منفی ۶۰% است که نشان از بهبود ۳ درصدی نسبت به ۲۰۱۶ دارد.
✔ در مورد مسئله عراق، ارزیابی منفی ۶۲% است که نشان از بهبود ۶ درصدی نسبت به ۲۰۱۶ دارد.
✔ در مورد بحران یمن، ارزیابی منفی ۶۰% است که نشان از بهبودی ۲ درصدی نسبت به ۲۰۱۶ دارد. البته ارزیابی مثبت درباره بحران یمن هم از ۱۷% در سال ۲۰۱۶ به ۲۷% در سال ۲۰۱۸ افزایش یافته‌است.
⚠ انعکاس نتایج این گزارش، صرف نظر از صحت و سقم گزارش، به جهت اعتبار آن، تازگی نتایج و ارائه تصویری از سیمای کشور در نگاه مردم منطقه، شایسته اطلاع و بررسی است و از این رو بدون مداخله و یا نقد محتوا، براساس متن اصلی تلخیص و ارائه می‌شود.
