امیر ناظمی – معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعاتسایت آپارات به سیاق هر سالهاش ویدئویی منتشر کرده است از پربازدیدترین ویدئوهایی که در سال ۹۸ مورد بازدید قرار گرفتند؛ یعنی همان موضوعهایی که مورد توجه جامعه ایرانی قرار گرفته است و نظر یک شخص خاص نیست، بلکه برآیند نظرات همه ماهایی است که ایرانی هستیم!
دیدناش شاید مروری کوتاه و سریعی باشد بر سالی که از سر گذراندیم. سال ۹۸ که آغاز شد علی ربیعی در عنوان یادداشتی در روزنامه ایران چنین نوشت: سال ۹۸ بیش از یک سال است!
او درست پیشبینی کرده بود، سالی که گذشت به اندازه چند سال هرکدام از ما را پیر کرد، اندازه چند سال خاطره و کابوس تولید کرد و نهایت در این روزهای آخر هم ما را با بیم مرگ ویروسی رها کرد!
ویدئوهای منتشر شده تنها نوک کوه یخی از پدیدههایی است که تاریخچهای پشت سر خود دارند، و همین پدیدههاست که هر کدام قطعهای از یک پازل میشوند تا تصویری بزرگ از سالی که گذشت برایمان بسازند. تصویری بزرگ که تجربه مشترک و جمعی ما ایرانیان است. این قطعات به خوبی روندی را نشان میدهد که وجه مشترک اغلب این تصاویر است. این روندها را از دید من عبارتند از:
شکاف ملت-دولت: تقریبا در اغلب آنها شکاف ملت-دولت پررنگ است! موضوعات متنوعی که هر یک نشانهای از این شکاف است.
تنها حوادث آبانماه برای بنزین نیست، بلکه در بسیاری از این تصاویر به دلیل وجه اعتراضیشان به شیوه مدیریت کشور بوده است که پربازدید شده است.
حتی تصویر سخنرانی روحانی معروف در تقابل با دولت جزو پربازدیدها میشود.
دوگانهسازیها: در بیشتر تصاویر دوگانهسازییهایی در میان جامعه شکل گرفته است. دوگانههایی مانند «هرکس نمیخواهد برود» و «رفتن را به کسی خطاب میکنند که آمده باشد»!
دوگانههای مختلفی که در فیلم پر شده است.
جای خالی افتخارات ملی: شاید امسال یکی از معدود سالهایی است که تقریبا هیچ تصویری مانند گل فوتبال در جام جهانی یا کسب جایزه معتبر سینمایی یا علمی در تصاویر پیدا نمیشود. شاید تنها استثناء دریافت مدال شوالیه توسط شهاب حسینی است.
مردم در جایگاه معترض: در این تصاویر مردم اغلب در تصاویر تنها در جایگاه معترض نمود و بروز مییابند. در میان ویدئوهای پربازدید مردم شاد، مردم جشنگرفته، مردم خندان نیست؛ تنها مردم معترض هستند در حال اعتراض به یک چالش!
سیاست پررنگ: ویدئوهای پربازدید در سالهای پیش یا سایر جوامع اغلب سویههای ورزشی، هنری و فرهنگی دارند؛ اما سال ۹۸ به صورت پررنگی سیاستزده است!
اگر هنرمند هم هست، هنرمند عصبانی است که در چالشی سیاسی در جشنواره فیلم، از بیانصافی فریاد میزند!
جای خالی سکانسهایی از فیلمها یا کلیپهای موسیقی بدجور میزند توی ذوق مخاطب!
کمرنگی جهان بینالملل: جامعه ایران به حدی به خودش مغول شده است، که هیچ موضوع بینالمللی مورد توجهاش قرار نمیگیرد. تنها یک تصویر در میان تصاویر مربوط به خارج از مسائل ایران است: اعتراضات لبنان؛ که شاید حتی آن هم چندان نمیتوان بینالمللی حساب کرد.
نتیجه راهبردی: سال ۹۸ خوب نبود، اما مهمتر از آن روندهای ۶گانهای است که خبرهای بدتری برایمان دارد!
خبرهایی از فقدان سرمایه اجتماعی، خبرهایی از جامعهای مصیبتزده که تصاویر پربازدیدش بیشتر مصیبت دارد تا شادی!
جامعهای که شادی ندارد و مردماش شاد نیستند!
اینها برداشت من نویسنده نیست، اینها بازتاب یک سال رفتار مردم یک سرزمین است!
نمیدانم حتی مخاطب این نوشته کیست؟ چون هرکسی مخاطب آن است!
مخاطب این هشدارها هم حکمرانان هستند و هم مردم؛ هم آنانکه امیدوارند و هم آنان که ناامیدند!
این تصویر هولناک است؛ اگر ما تغییر منش ندهیم، اگر نپذیریم یک نوسازی در ساختارها، روشها و شیوه زیست خود را!