ضرورت کاوش گزاره‌های صادق در روابط بین‌الملل، بر مبنای منافع ملی
✍دکترعلی اصغرپورعزت
بعد از چهار دهه، وقتی گزاره‌های عامل و موثر بر موضع‌گیری‌ها و عملکرد نمایندگان ایران در روابط بین‌الملل را مشاهده می‌کنیم، هنوز به نظر می‌رسد که تکلیف این افراد با مصالح ملی روشن نیست و منطق آنان، بر تعریف سالم و خوش‌تراش و ایدئولوژی‌زدوده‌ای از منافع ملی مستقر نیست!
گاهی حتی چنین به نظر می‌رسد که از طرف مقابل نیز انتظار دارند که با معرفت و قلندر جلوه کند و با مرام ظاهر شود!
این وضع در اوایل انقلاب که برخی مسئولان از کوچه و خیابان جمع شده بودند، دور از انتظار نبود؛ به هر حال آن آدم‌ها، از سواد کافی محروم بودند و راه و رسم کار را بلد نبودند؛ اما فاجعه اینجاست که گویا تجربه‌های پر مخاطره آنها، امروزه به اصل حاکم بر رفتار ما و تحلیل کارشناسان ما در روابط بین‌الملل تبدیل شده است!
این سطح از معرفت، سطح خاصی از ملاحظه و رفتار را توجیه می‌کند و انتظارات توهمی ویژه‌ای را در سطح روابط بین‌الملل، معنی‌پردازی و معنی‌بخشی می‌کند.
بدین ترتیب، ابزار مطالعه و تحلیل کارشناسان ما در روابط بین‌الملل، نارس یا ناقص یا ناروا یا ایدئولوژی‌زده بوده، به خوبی توجیه‌کننده عملکرد ضعیف ماست، اما هرگز نمی‌تواند عملکرد دوستان یا رقیبان یا دشمنان ما را در سطوح بین‌المللی، توجیه کند.
شاید خیلی دیر شده باشد، ولی هنوز گریز و گزیری نیست، ما باید اصول حاکم بر رفتار خود در عرصه روابط بین‌الملل را بر حسب منافع ملی خود بازتعریف کنیم!
از این رو، بر دانش‌پژوهان اداره و حکمرانی است که با همکاری متخصصان علوم سیاسی، حقوق بین‌الملل، روابط بین‌الملل، تاریخ ملل، روان‌شناسی اجتماعی و روان‌شناسی سیاسی، برای تعریف یا نوپردازی اصول ناظر بر روابط بین‌الملل ما مطالعه کنند و با هدف «تعریف گزاره‌های صادق در روابط بین‌الملل»، به گونه‌ای تلاش کنند تا در مذاکرات آینده و بحران‌های پیش‌رو، حتی‌المقدور حدود اعتمادپذیری دوستان و شدت مخاصمه با دشمنان، در ساختاری منطقی و پیش‌بینی‌پذیر تعریف شود.
در غیر این‌صورت، به روال چند قرن اخیر، ملت ما در نسل‌های متوالی، جبران‌کننده آثار گران‌بار سوءتدبیرها و آزمون‌ها و خطاهای کارگزاران بخش عمومی خواهد بود!
