سیر تطور مدیریت دولتی
قبل از هر چیز ابتدا مدیریت دولتی را به عنوان رشته ای علمی – دانشگاهی بررسی می نماییم.
مدیریت دولتی رشته ای علمی – دانشگاهی است که شیوه اجرای خط مشی های عمومی را مطالعه و نیروی انسانی ماهر برای مدیریت دولتی هر کشور آماده می کند.به عبارتی مدیریت دولتی به عنوان حوزه ای پژوهشی به دنبال ارتقا کیفیت مدیریت در بخش دولتی می باشد.
حوزه رشته ای مدیریت دولتی با انتشار مقاله ای با عنوان “مطالعه اداره” توسط ویلسون(1887) شکل گرفت. البته باید به این نکته توجه نمود که قدمت مدیریت دولتی به عنوان حوزه عمل، همسو با قدمت دولت می باشد.درارتباط با ماهیت مدیریت دولتی باید توجه کرد که ،ماهیت مدیریت دولتی ،میان رشته ای می باشد.
سیر تطور مطالعه مدیریت دولتی نشان دهنده این مطلب است که ،نقش دولتها در توسعه و پیشرفت اقتصادی و اجتماعی در همه کشورها ی جهان دچار تغییراتی بوده است.این تغییرات را می توان در سه دسته تبیین نمود.
1.دوران شکوفایی اداره امور عمومی(1970-1948)
از آغاز شکل گیری مدیریت دولتی ،هیچ کس حیاتی بودن مدیریت دولتی را انکار نمی نمود.در فاصله سالهای 1948 تا 1970 دولت موتور ضروری توسعه و مدیریت دولتی بازوی دولت در تدوین و اجرای طرحها و برنامه ها به شمار می رفت.در این سالها با وجود اهمیت زیادی که برای مدیریت دولتی در نظر گرفته می شد ،نکته ای بارز بود و آن نا کارآمدی دستگاه مدیریت و سازمان دولت در همه سطوح بود.البته قابل ذکر است ،برای حل این معضلات برنامه هایی همچون اصلاحات اداری در پیش گرفته شد.
بنابراین می توان ویژگی بارز در طی سالهای 1948 تا 1970 را اینگونه بیان نمود:
در دوره مذکور تمامی فعالیتها توسط دولتها صورت می گرفت(مدیریت دولتی سنتی)
2. از اداره امور عمومی تا مدیریت دولتی(1970-1990)
همان طور که اشاره شد ،یکی از ویژگی های مدیریت دولتی سنتی ،به کار گیری مدل برنامه ریزی متمرکز دولت محور در توسعه ملی بود.برای بهبود بخشیدن به شرایط مدیریت دولتی سنتی،حمایت از خصوصی سازی،مقررات زدایی،بوروکراسی زدایی و تمرکز زدایی در مدیریت دولتی جدید مطرح گردیدو البته با انتقادات فراوانی همراه شد.
بنابراین می توان ویژگی بارز در طی سالهای 1970 تا 1990 را اینگونه بیان نمود:
تبعیت دولتها از اصول و فنون بخش خصوصی(مدیریت دولتی جدید)
3. از مدیریت دولتی تا حکمرانی(2008-1990)
مدیریت دولتی جدید با تمامی برنامه هایی که ارائه داده بود نتوانست کارایی و اثربخشی را در کشورهای در حال توسعه محقق سازد. ویژگی بارز در دوره سوم ،در نظر گرفتن نیروهای بازار به عنوان عامل اصلی حل مسائل می باشد.یکی از راهکار های ارائه شده برای اصلاح مدیریت دولتی جدید در فاصله سالهای 1990 تا 2008 ،در کنار هم قرار دادن دولت و بازار به عنوان نیروهای مکمل بود.با در نظر گرفتن چنین شرایطی،دولتها فراتر از اداره امور عمومی بوروکراتیک متعارف،نوعی چهارچوب قانونی و خط مشی ای را برای شکل دهی محیط های خط مشی تدوین نمودندو با استفاده از سیستم های مشارکتی،جامعه مدنی را برای ایفای نقش مشارکتی در تنظیم خط مشی ها و اجرای برنامه ها فرا خواندند.
بنابراین می توان ویژگی بارز در طی سالهای 1990 تا 2008 را توجه به بازار دانست.
تهیه کننده:سیده هدی شمس
منبع:
نهضت های مدیریتی در بخش دولتی
گذشته ،حال و آینده
دکتر حسن دانایی فرد
#مفاهیم
#مدیریت_دولتی
